REMBRANDT en het zelfportret: Nieuw thema schildercursus

Rembrandt, zelfportret met twee cirkels, ca.1660

Het laatste thema van deze reeks van de schildercursus bij Corinne Veen is Rembrandt. Eindelijk komt deze grote meester als thema aan bod, niet in de laatste plaats geïnspireerd door de voorbije tentoonstelling in het Rijksmuseum 'de late Rembrandt'. We zullen inzoomen op het zelfportret, en misschien zet dit je aan om zelf eens voor de spiegel te gaan zitten met doek en penseel in de hand.... Rembrandt's oeuvre heeft voor 20% uit het (zelfstandige) zelfportret bestaan, een aanzienlijk aantal, zeker in die tijd. Hij oefende hiermee gezichtsuitdrukkingen (tronies), maar het lijkt ook het doel van 'roem neerzetten' te zijn geweest. Hij liet zich herkennen en zet dit duidelijk in de markt neer 'zelfportret, door hemzelf geschilderd'. En hij verkocht ze goed, want bij zijn faillissement wordt geen enkel zelfportret in zijn atelier meer gevonden. In ieder geval is Rembrandt met zijn zelfstandige zelfportretten, dus niet als figurant of onbekende in een schilderij, zijn tijd ver vooruit.  

Je eigen kop als 'tronie' (studie naar expressie), stijlvoorbeeld of als model. Dit was gebruikelijk in Rembrandts tijd.

Het portret werd in Rembrandt’s tijd gezien als tronie (expressie neerzetten), of je fungeerde als model in je eigen schilderij. Ook schilderde je jezelf als stijlvoorbeeld (‘zo schilder ik, als u mij een opdracht geeft krijgt u zoiets’). Rembrandt is echter de eerste schilder die er ‘op zichzelf staande kunstwerken’ van maakte: het ‘zelfportret’, een term die in die tijd nog niet bestond. Rembrandt's werkwijze wordt uitgelegd in deze link, klik hier.

In het Mauritshuis is de tentoonstelling 'Hollandse zelfportretten 'selfies uit de gouden eeuw te zien. Als je op deze link klikt , dan krijg je de bijbehorende film te zien. 

Judith Leyster, Zelfportret achter ezel, ca. 1630/32. 
National Gallery of Washington

Tijdens de introductie in de eerstvolgende schildercursus, worden voorbeelden, technieken en mogelijkheden besproken. Zoek weer je eigen inspiratiemateriaal bij dit onderwerp, bijvoorbeeld door gebruik te maken van het bij de les behorende Pinterest bord (verborgen bord, waarvoor alleen cursisten zijn uitgenodigd om hieraan interactief te participeren). Daarop zijn vele voorbeelden van vermaarde grootmeesters en van inspirerende tijdgenoten te vinden. Ook zijn voor verschillende technieken, zowel vaste-materie verven (olieverf, acryl), als transparante verven (aquarel), tips en demonstraties gekozen en voorbereid. 

In elke les wordt per cursist het gezochte beeldmateriaal bekeken en de mogelijkheden qua aanpak besproken. Kleurkeuze, compositie en volgorde helpen je te starten. Gaandeweg worden de diverse stadia in het schilderij individueel en groepsgewijs besproken. 

Op de wekelijkse schilderles bij Corinne Veen te Zelhem, voor schilderlessen in de Achterhoek, Doetinchem, Zutphen, Arnhem, Winterswijk, Lochem wordt een ieder uitgedaagd aan de hand van thema's, theorie en vaardigheden. Schilderen is leren kijken en uitproberen. Voor resultaten, kijk in het hoofdstuk 'werk van cursisten' (van de schildercursus) in de linkerkolom.